Deel dit artikel

in de tweede helft van de voorbije eeuw maakte zowat de helft van het huidige aantal landen zich los van een koloniale grootmacht, al bleef de erfenis van het kolonialisme maatschappelijk erg zichtbaar. voor veel voormalige kolonies was dekolonisering geen afgelopen zaak, maar een doorlopend proces, waarbij imperiale machtsstructuren slechts geleidelijk werden afgebouwd. in europa daarentegen was dekolonisering lange tijd onzichtbaar in de maatschappij; pas recent kwam het fenomeen weer onder de aandacht. een van de vormen die dit aannam was de congocommissie die door de belgische kamer werd opgericht in 2020 en die onverklaarbaar gestruikeld is over één enkele aanbeveling.

Dekolonisering en de impact van de Congocommissie

Bert Demarsin

In de nationale en Europese politiek van de laatste jaren nam dekolonisering een prominente plaats in. U herinnert zich ongetwijfeld de herhaalde berichtgeving rond de zogenaamde Congocommissie, of – om haar volledige naam te noemen – de ‘bijzondere commissie belast met het onderzoek naar de Onafhankelijke Congostaat en het koloniale verleden van België in Congo, Rwanda en Burundi, de gevolgen ervan en de te nemen maatregelen’. Deze was goed voor ruim twee jaar parlementair werk, mobiliseerde een indrukwekkend college deskundigen, organiseerde honderden hoorzittingen, liet hordes experten en getuigen de revue passeren en vergde aldus heel wat mensen en middelen. De Congocommissie liep als een rode draad doorheen de legislatuur en met haar dus ook het thema van de dekolonisering. Parlementair werd in de voorbije regeerperiode alleen aan de hernieuwing van het Burgerlijk Wetboek en het Strafwetboek meer gewerkt.

Strikt genomen boog de Congocommissie zich niet over een nieuw fenomeen. Het dekoloniseringsvraagstuk beleefde met de voormelde commissie vanuit Europees oogpunt veeleer een revival. Na de Tweede Wereldoorlog had het topic immers al eens de mondiale politiek beheerst. Dekolonisering veranderde de wereldkaart na 1945 in enkele decennia en wel bijzonder ingrijpend: zowat de helft van het huidige aantal landen riep in die periode de onafhankelijkheid uit door zich los te maken van een koloniale grootmacht.

Het vervolg van dit artikel leest u in de papieren versie van Karakter 87. De volledige tekst verschijnt later online.
Deel dit artikel
Gerelateerde artikelen